Stormvogel S5 live in De Observant

Grensoverschrijdende jazz poetry

_____________________________________________

Van de AmerJazz-redactie, met reacties van Dietmar Terpstra, Robin Boer, Arjan Klaver, Laurent Sprooten en Leo Janssen. Foto's: Hans Boer e.a.

Afgelopen woensdag 23/2 had Jazzpodium Amersfoort weer eens een plek in de programmering voor Jazz aan de Amer ingeruimd. De Baarnse toetsenman Stormvogel neemt dan spelers uit Gooi & Eemland mee, die evenwel hun strepen tot ver buiten de regio verdiend hebben. Zo drumde Arno van Nieuwenhuize jarenlang met het Metropole Orkest en tourt hij wereldwijd met grootheden als Steve Vai, Zihad Rahbani en de Amsterdam Klezmer Band.

Het was voor velen een verrassing dat het kwintet geposteerd was op het kleine podium van het stadscafé, de setting waarin de jazzmusketiers Beets, Bouwens & Storm 14 jaar geleden de jazzclub begonnen. "Logistiek is zo'n lange pijpenla niet handig," vond Robin Boer van webmagazine ProgJazz.nl. "Het aanpalende zaaltje, waar deze band in 2018 speelde met Ruud Breuls en Joseph Bowie was wat dat betreft veel geschikter. Maar ach, we zijn al lang blij dat er weer eens live progjazz valt te genieten.""

Awakening

Het was dus even schakelen voor de band, die doorgaans in concertante sfeer, met analoge synthesizers en guitar-shredding graag de grenzen van het jazzgenre opzoekt - en dikwijls overschrijdt. De eerste stukken van de avond waren uit de suite Awakening of the Beauty, waarbij de band opereert in een semi-akoestische setting en Stormvogel piano speelt. "Dat is zo'n geweldig stuk! " aldus radiomaker Arjan Klaver van Eemland-1-Jazz na afloop, "Ik kan niet wachten tot het op plaat verschijnt. Het zou niet misstaan op het ECM label. Het blijft eindeloos in je kop zitten."

Gaandeweg werd het repertoire wat heftiger, schoof het allengs op naar jazzrock, waarbij de virtuoze gitarist Twan van Gerven steeds meer groeide in zijn rol. Met zijn extremistische speelstijl sluit hij naadloos aan bij de jazzbarock van Stormvogel, die in het dagelijks leven notabene zijn buurman blijkt. Dietmar Terpstra, redacteur van het magazine Jazzism, vond het "opvallend dat het publiek geboeid bleef luisteren, terwijl de muziek niet per sé uiterst toegankelijk is. Er wordt wel eens meer geouwehoerd bij jazzbands, zeg maar."

Selfkicker

De band werd voor deze gelegenheid omgedoopt in Stormvogel Kwintet, afgekort tot S5. De ouderen in het publiek herinnerden zich wel dat daarmee de geestelijke stabiliteit geduid werd bij de keuring voor militaire dienst. S5 stond voor maximale instabilitieit, oftewel knettergek - dus ongeschikt en afgekeurd. Welnu, knettergek werd het in De Observant net niet, wel grensoverschrijdend en bizar, soms hilarisch. "Het deed mij soms even denken aan wijlen Johnny the Selfkicker," aldus Dietmar Terpstra, "en dat is bedoeld als compliment. Zijn poëzie mag er zeker zijn!" Het idioom van Stormvogel bevat pseudo-historische legenden, over een genocide van Julius Caesar in de Ardennen, over een troonstrijd in Jeruzalem door de ridders van Bouillon, over de avonturen van de jonge held Aderik of de Geheime Leer van Madame Blavatsky... Beeldende context die bijkans contrasteert met de plechtige, complexe muziek. Na afloop verkocht hij enkele gesigneerde exemplaren van zijn roman Bloed, Wild Vlees & Verboden Vrucht (1990).

Modular Composing

Ondanks de dichterlijke vrijheden waren de musici geconcentreerd en leverden zij, op enkele slordigheidjes na, een indrukwekkende prestatie. De stoïcijnse saxofonist Remko Smid, gepresenteerd als een nazaat van een zekere vergeten componist K.H. Stahlhosen, liet zich gelden met verbluffende unisono specials en solo's op sopraan en tenor. Robin Boer liet na afloop weten: "Ik vond zijn sopraansolo in het stuk Aderik het hoogtepunt van de avond, met die begeleiding en lage baslijnen eronderdoor, supervet en lekker duister. " De als toeschouwer aanwezige saxofonist Leo Janssen, bekend van het Metropole Orkest, adresseerde achteraf grote complimenten aan zijn rietblazende collega. "Maar sowieso vond ik het vanavond heel bijzonder. Prachtige composities, echt heel eigen muziek. Die gitarist Twan is waanzinnig en past er uitstekend bij. Ik was al fan van Storm, maar nu helemaal!" Vond ook Laurent Spoooten van ProgJazz.nl. Hij liet weten een impressie te schrijven voor het kritische webmagazine, maar verklapte alvast gecharmeerd te zijn van het nieuwe werk Atuatuca, met de razendsnelle arpeggio's voor gitaar en synthesizer.

Bassist Marco van Os en drummer Van Nieuwenhuize bleven het hele concert rustig en op de achtergrond, wakend over de oneven ostinaten, tot ook zij op gegeven moment in een klezmer-stampede buiten hun oevers moesten treden. Dat de vierkwartsmaten schaars zijn, was vooral aan de hand in Drakenburger Concerto, een suite waarvan de onderdelen steeds weer in een andere volgorde worden opgevoerd, hetgeen door Stormvogel "modular composing" wordt genoemd. "Vooral die Karnatische mineurblues maakte indruk," aldus Terpstra, " Ik neem mijn hoed diep af voor deze band!"